Łożysko oporowe sprzęgła – jak działa i jakie są objawy jego awarii?
Prawidłowe działanie sprzęgła w samochodzie jest uzależnione od współpracy wielu elementów. Jednym z nich jest łożysko oporowe sprzęgła, które odgrywa ważną rolę w wysprzęglaniu samochodu. Jak działa łożysko oporowe sprzęgła oraz jakie są najczęstsze objawy jego uszkodzenia?
Jak jest zbudowane łożysko oporowe sprzęgła?
Łożysko oporowe sprzęgła, nazywane również łożyskiem wyciskowym, to dość prosty i jednocześnie istotny element układu wysprzęglania. Łożysko osadzone jest centralnie na osi sprzęgła i odpowiada za jego wyłączanie poprzez przeniesienie siły z pedału sprzęgła i hydraulicznego siłownika bezpośrednio na sprężynę talerzową.
Łożysko oporowe sprzęgła tworzone jest obecnie z materiałów odpornych na uszkodzenia oraz działanie wysokich temperatur. Dodatkowo wdrażane w jego zakresie udoskonalenia (np. system łożyska zintegrowanego z siłownikiem, czyli wysprzęglik centralny) sprawiają, że łożysko oporowe jest stosunkowo niezawodnym elementem całego systemu wysprzęglania.
Jak pracuje łożysko sprzęgła?
Łożysko oporowe sprzęgła ma jedną kluczową funkcję – w momencie użycia przez kierowcę pedału sprzęgła łożysko naciska na sprężynę talerzową docisku (tzw. słoneczko). Na skutek tego dochodzi do rozłączenia sprzęgła przez powstanie niewielkiego luzu między dociskiem a tarczą. W trakcie pracy łożysko oporowe wykonuje ruch przesuwany.
Napęd z pedału sprzęgła może być przekazywany na łożysko na dwa sposoby. Pierwszy z nich to sposób mechaniczny z wykorzystaniem linki sprzęgła. Drugi sposób to rozwiązanie hydrauliczne, w którym wykorzystywana jest pompa sprzęgła, a także wysprzęglik.
Jak dochodzi do uszkodzenia łożyska sprzęgła?
Żywotność łożyska oporowego sprzęgła jest bardzo zbliżona do żywotności samego sprzęgła. Termin przydatności tych elementów może wynosić nawet do 100 tys. km. Jednak zarówno łożysko oporowe, jak i sprzęgło mają swoje granice eksploatacyjne. Jeśli dojdzie do awarii łożyska oporowego sprzęgła, może to niejednokrotnie unieruchomić samochód.
Do szybkiego i nadmiernego zużycia łożyska oporowego dochodzi najczęściej na skutek systematycznego, lekkiego dociskania przez kierowcę pedału sprzęgła, gdy jednocześnie jest uruchomiony silnik, np. podczas stania w korku czy na światłach.
Objawy uszkodzenia łożyska oporowego sprzęgła
Zazwyczaj o uszkodzeniu łożyska sprzęgła informuje nas szum lub stukanie dochodzące z okolic skrzyni biegów. Może to być sygnał, że kule łożyskowe są już zniszczone lub pojawiły się zbyt duże luzy pomiędzy pierścieniem wewnętrznym a kulami.
Objawem uszkodzenia łożyska sprzęgła mogą być również problemy ze zmianą biegów, nawet wówczas, gdy pedał sprzęgła jest wciśnięty do końca. W takiej sytuacji najprawdopodobniej pierścień zewnętrzny łożyska nie obraca się wystarczająco płynnie, co utrudnia przeniesienie siły nacisku na tarczę sprzęgła. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego uniemożliwienia zmiany biegów.
O uszkodzeniu łożyska oporowego sprzęgła mogą świadczyć także drgania i wibracje odczuwane w okolicach pedału sprzęgła lub na kierownicy podczas jazdy.
Jak wymienić łożysko sprzęgła?
Z uwagi na to, że łożysko oporowe sprzęgła pracuje we wnętrzu skrzyni biegów, aby się do niego dostać, konieczne jest zdemontowanie całej przekładni. Taka czynność jest czasochłonna i skomplikowana. Wymaga to wykorzystania specjalistycznych narzędzi oraz posiadania odpowiedniej wiedzy technicznej. W związku z tym warto takie zadanie zlecić doświadczonym mechanikom. Przy okazji serwisu łożyska oporowego warto wymienić również tarczę i docisk sprzęgła. Zaoszczędzi to wiele problemów w dalszej eksploatacji samochodu.